"Κατανοείτε τις ανάγκες του παιδιού σας;", ρωτάει η δασκάλα τη μητέρα που εξαιτίας της δυσμενούς οικονομικής της κατάστασης δεν καταφέρνει να αποκαταστήσει σύντομα την βλάβη του ακουστικού της κωφής κόρης της , η οποία κατά τη διάρκεια παραμονής της  στο σχολείο δεν αντιλαμβάνεται τους κινδύνους και έτσι είναι επιρρεπής στα ατυχήματα. Ένα ατύχημα που έχει σαν αποτέλεσμα να κινδυνεύει η οικογένειά της να χάσει την κηδεμονία και της κόρης και των δύο άλλων παιδιών.  Η Μπέλα και ο Ζότα, είναι Πορτογάλοι μετανάστες και γονείς τριών παιδιών και ζουν στα υποβαθμισμένα προάστια του Λονδίνου. Δίνουν και αυτοί την καθημερινή τους μάχη στον αγώνα για μια αξιοπρεπή διαβίωση και  από μια παρεξήγηση και ένα χαλασμένο ακουστικό έρχονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της μεγαλύτερης απώλειας που μπορεί να συμβεί σε μία οικογένεια . Την απώλεια των παιδιών της. Έρχονται αντιμέτωποι με το σκληρό και απρόσωπο σύστημα των βρετανικών κοινωνικών υπηρεσιών και προσπαθούν σε μια άνιση μάχη να κρατήσουν την οικογένειά τους μαζί.

Και βέβαια η απάντηση στην παραπάνω ερώτηση θα μπορούσε να είναι: "Εσείς κατανοείτε τις δικές μας ανάγκες;". Μια αλυσίδα αναγκών προβάλλουν στην ταινία αυτή. Και μία αλυσίδα θεσμών επίσης. Πώς μια οικογένεια μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των μελών της; Της αρκεί ο θεσμικός της ρόλος; Οι κοινωνικές δομές υποτίθεται ότι συνεπικουρούν προς την κατεύθυνση αυτή. Πόσο προστατευτικές όμως είναι οι δομές αυτές; Και στην τελική ποιους εξυπηρετούν; Με τον νόμο των εξαναγκαστικών υιοθεσιών προστατεύονται άραγε τα μέλη των αδύναμων οικογενειών; Καλύπτονται έτσι οι ανάγκες τους;

Στην ταινία παρακολουθούμε τον νόμο να στέκει ψηλά, απρόσωπος, άτεγκτος, σκληρός, βυθισμένος στα κανάλια της γραφειοκρατίας και στα κουτάκια που οι εντολοδόχοι του απλά τικάρουν . Μπορεί όμως ένα τικαρισμένο κουτάκι να σου αποκαλύψει την αλήθεια που κρύβεται σε ένα παιδί; Μπορεί να σου μιλήσει για τις ανάγκες του; Μπορείς μέσα από τη θλιβερή σου γραφειοκρατία να το ακούσεις; Η μικρή της οικογένειας, μέσα στον κόσμο των σιωπών της μπορεί και ακούει καθαρότερα από τον καθένα τις ανάγκες και τα θέλω της. Η μητέρα της μπορεί και εκείνη και την συναισθάνεται. Την αφουγκράζεται. Γιατί απλά είναι η μητέρα της. Οι υπόλοιποι όμως, οι επίσημοι θεσμοί, ακούν;

Η σκηνοθέτης σε συνέντευξή της αναφέρει ότι ήθελε στην ταινία της να μιλήσει για ένα σύστημα που είναι λάθος ενώ βασίζεται στους σωστούς λόγους που καθιστούν απαραίτητη την ύπαρξή του. Και εδώ βρίσκεται το πρώτο ζητούμενο. Πράγματι οι συνιστώσες του είναι σωστές αφού στηρίζονται στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, η εφαρμογή του όμως αποβαίνει εις βάρος του.  Οι ιδανικές συνιστώσες συγκροτούν ιδανικά συστήματα , δυνατά να εφαρμοστούν σε ιδανικά πλαίσια. Και σαφώς το πλαίσιο στο οποίο ζει μια οικογένεια μεταναστών με την φτωχοποίηση και τον εξοβελισμό της από το ίδιο το σύστημα , σαφώς και δεν είναι το ιδανικό.

Ένα δεύτερο ζητούμενο είναι: Μπορεί μια παρεξήγηση ένα λάθος διάβασμα του νόμου να οδηγήσει μια οικογένεια στην καταστροφή; Ενός νόμου που δεν φτιάχτηκε για να προστατέψει τους αδύναμους και οικονομικά ασθενέστερους αλλά για να τους αποδώσει ευθύνες ή για την ακρίβεια να τους μεταθέσει ευθύνες. Όχι για να τους προτείνει αλλά για να τους περιθωριοποιήσει ακόμα πιο πολύ. Η φτώχεια στον πλανήτη μας έχει λάβει διαστάσεις πανδημίας. Αυτό είναι γεγονός. Οι φτωχοί χρεώνονται την αποτυχία τους κουβαλώντας εν είδει σταυρού το βάρος της ατομικής ευθύνης που τους έχει φορτωθεί . Ποιος νόμος λοιπόν προερχόμενος από τους επίσημους θεσμούς μπορεί να τους απαλλάξει από το βάρος αυτό; Προφανώς είναι ο νόμος που πρωτίστως ενδιαφέρεται για την κατάργηση της φτωχοποίησης και για την δημιουργία συνθηκών που δίνουν πραγματικά περιθώρια επιλογής και όχι την ψευδαίσθηση της μηδενικής επιλογής. Μπορεί όμως κάτι τέτοιο να συμβεί σε μια  καπιταλιστική κοινωνία;

Κατά συνέπεια οι όποιες παρανοήσεις και παρεξηγήσεις που προκύπτουν κατά την ανάγνωση του νόμου , είναι λάθος να εκλαμβάνονται ως τέτοιες . Είναι απλά οι ρωγμές , οι χαραμάδες μέσα από τις οποίες αποκαλύπτεται το σκληρό πρόσωπο του καπιταλισμού. Ενός συστήματος που εξαθλιώνει για να έρθει μετά να ελεήσει με τους δικούς του κανόνες και τις δικές του νόρμες.

Ο  Κεν Λόουτς  που κάνει πολιτικό κινηματογράφο όλα αυτά τα περιγράφει διεξοδικότερα στέλνοντας απευθείας το μήνυμα. Η Ana Rocha de Sousa στο Listen μπορεί να μην είχε τέτοιο σκοπό και να ήθελε απλά να περιγράψει το οικογενειακό δράμα που περνά μια οικογένεια μεταναστών εξαιτίας  της αβλεψίας του νόμου, ωστόσο αυτό που ίσως δεν προέβλεψε η δημιουργός είναι ότι όταν το δημιούργημα φύγει από τον δημιουργό του , αυτονομείται εντελώς και φτάνοντας στα δικά μας μάτια και αυτιά το βλέπουμε και το ακούμε με τον δικό μας τρόπο , δίνοντάς του τις διαστάσεις και τις προοπτικές που μπορεί να το μετατρέψουν σε ένα χρήσιμο εργαλείο αφύπνισης, συνείδησης σε μία άνιση μάχη αλλαγής αυτού του κόσμου.

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο 77ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας αποσπώντας αρκετά βραβεία ανάμεσά τους τo Βραβείο καλύτερης πρώτης ταινίας Λέοντας του Μέλλοντος - Βραβείο "Λουίτζι Ντε Λαουρέντις" (Lion of the Future - Luigi De Laurentiis) καθώς και το Ειδικό βραβείο της επιτροπής στο τμήμα Ορίζοντες.

Eίχαμε την ευκαιρία να την δούμε στο 61ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και θα έχουμε ξανά την ευκαιρία να την δούμε στο 33ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου που ξεκίνησε στις 25/11 και ολοκληρώνεται στις 3/12. Οι ταινίες την ημέρα της προβολής τους θα είναι διαθέσιμες από τις 10:00 το πρωί μέχρι τις 10:00 το πρωί της επόμενης μέρας .

Το Listen είναι προγραμματισμένο να παιχτεί την Κυριακή 29/11. Μην το χάσετε!

Το 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ολοκληρώθηκε στις 15/11/2020. Κάτω από πολύ δύσκολες πρωτόγνωρες συνθήκες που δεν έχει ξαναζήσει κανείς μας, η τέχνη του κινηματογράφου ήταν εκεί, πυξίδα, πλοηγός στην καθημερινότητά μας να μας δείχνει τον δρόμο μέσα στις σκοτεινές μέρες που ζούμε. Τον δρόμο εκείνο που μας φέρνει πιο κοντά που μας βοηθά να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις της ζωής μας μέσα από διαφορετικές οπτικές φωτίζοντάς μας έτσι μονοπάτια που κάποια στιγμή θα μας οδηγήσουν στο να βγούμε από τα αδιέξοδα στα οποία μας εγκλωβίζει η καθημερινότητά μας. Γιατί αυτό είναι η τέχνη. Η διαφορετική ματιά. Η διαφορετική οπτική. Η ομορφιά μέσα στην ασχήμια. Το φως μέσα στο σκοτάδι. 

Η Κινηματογραφική Λέσχη Πετρούπολης ήταν εκεί.  Η Κινηματογραφική Λέσχη Πετρούπολης, είναι εδώ μαζί σας. Μέσα από τις σελίδες μας θα σας κρατάμε ενήμερους και θα σας προτείνουμε πολλές από τις υπέροχες ταινίες που προβλήθηκαν και φέτος στο φεστιβάλ. Θα σας κρατάμε ενήμερους για οτιδήποτε καινούριο προβάλλεται μέσα από πολλά διαδικτυακά φεστιβάλ που λαμβάνουν χώρα και φυσικά θα είμαστε μαζί σας να σας προτείνουμε πολλές ταινίες που έχουν προβληθεί και που κατά τη γνώμη μας αξίζει η θέασή τους. 

Ο καθένας με τον τρόπο του αγωνίζεται προκειμένου και σε αυτή τη μάχη να βγούμε δυνατοί και ενωμένοι. Εμείς ως Κινηματογραφική Λέσχη δεν σταματήσαμε και δεν πρόκειται να σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε για αυτό. Γιατί αγαπάμε τη ζωή, αγαπάμε τον άνθρωπο, αγαπάμε την τέχνη του κινηματογράφου. Και γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι μερικά πράγματα στη ζωή, μερικές αξίες παραμένουν για πάντα διαχρονικές. Ανάμεσα σε αυτές και ο κινηματογράφος. 

Και γιατί τέλος, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι όταν παλεύεις έντιμα και μέσα από την τέχνη τότε "είτε βραδιάζει είτε φέγγει μένει πάντα λευκό το γιασεμί". Για τη λευκότητα αυτή του γιασεμιού αγωνιζόμαστε. 

Σας ευχαριστούμε που είσαστε κοντά μας.