Ελλάδα, 2019 | Διάρκεια: 111' | Σκηνοθεσία - Σενάριο: Στέλιος Χαραλαμπόπουλος | Πρωταγωνιστούν: Νίκος Γεωργόπουλος, Σπύρος Ζαμπέλης, Αργύρης Κόγκας, Σπύρος Φωτίου, Γιάννης Ζαφειρόπουλος, Πάνος Κοψιδάς, Μιχάλης Γκριγκόρε, Λουκία Κατωπόδη, Λυγερή Ταμπακοπούλου, Αγγελική Φίλη, Στέφανος Γκριγκόρε, Χάρης Γιούλης | Βοηθός σκηνοθέτη: Αντώνης Τολάκης | Παραγωγή: Πάνος Χαραλαμπόπουλος | Συμπαραγωγοί: Βασίλης Κωνσταντιλιέρης, Δημήτρης Κορδελάς, Αντώνης Τολάκης, Νίκος ΜούτσελοςΦωτογραφία: Δημήτρης Κορδέλας | Μοντάζ: Πιέτρο Ράντιν | Μουσική: Πλάτων Ανδριτσάκης | Συμπαραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ 

Ελεύθερη μεταφορά της Οδύσσειας στην Ελλάδα των αρχών του πολυτάραχου 20ού αιώνα. Ένα μπουλούκι μαστόρων πέτρας περιπλανιέται όπου υπάρχει δουλειά, χτίζοντας σπίτια, γεφύρια, σχολεία, εκκλησίες. Υλικά τους οι πέτρες, τα δάκρυα του βουνού. Και οι ίδιοι όμως ορεσίβιοι, ο τόπος τους φτωχός, τους σπρώχνει σαν άλλα δάκρυα του βουνού, να ξενιτευτούν για να ζήσουν. Όχι πολύ μακριά τους μαίνεται ο πόλεμος. Εξαιτίας του, είναι αποκομμένοι από τα χωριά τους σχεδόν δέκα χρόνια. Η προσπάθεια του πρωτομάστορα Μάρκου και των μαστόρων να επιστρέψουν σπίτι τους, εξελίσσεται σε μια σκληρή και εξοντωτική Οδύσσεια.

Τα γυρίσματα της ταινίας έγιναν στην καρδιά του χειμώνα, στη Λευκάδα και στον ορεινό όγκο των Τζουμέρκων, στην Ήπειρο. Σημαντική βοήθεια πρόσφεραν οι τοπικές κοινωνίες. Ακόμη και οι ηθοποιοί -από τους πρώτους ρόλους μέχρι και τις σύντομες εμφανίσεις-  είναι ερασιτέχνες, κάτοικοι των περιοχών.

Τα «Δάκρυα του βουνού», πραγματοποίησαν την πανελλήνια πρεμιέρα τους στο 59ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ στη συνέχεια συμμετείχαν και στο 31ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου.
Review: " Όταν τα βουνά δακρύζουν..." >>

Είναι οι παλιοί Ηπειρώτες μάστορες της πέτρας που έχτισαν γεφύρια, κάστρα, μύλους, εκκλησίες, πολιτείες, οι πρωταγωνιστές της πολύ ωραίας ταινίας «Τα δάκρυα του βουνού».

Ένα μπουλούκι μαστόρων λοιπόν περιπλανώνται. Η φτώχεια, η άγονη και χέρσα γη τους, τους ανάγκασε να στραφούν στην τέχνη της πέτρας και να οργώνουν την Ελλάδα χτίζοντας… Σε πολύ αντίξοες συνθήκες φυσικά…Αυτοί οι σκληραγωγημένοι τεχνίτες που η έλλειψη υλικών αγαθών αντισταθμίζονταν από την ανάπτυξη και την καλλιέργεια του μυαλού. Γιατί μόνο καλλιεργημένα μυαλά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αυτά τα έργα τέχνης που κατασκεύαζαν. Και αντισταθμίζονταν επίσης από τους συνεκτικούς δεσμούς που ανέπτυσσαν στις ομάδες μεταξύ τους , δεσμούς αλληλεγγύης και συνεργασίας. Οργανωμένοι σε μπουλούκια-σινάφια με ένα πρότυπο ιεραρχικό σύστημα στο οποίο ο αρχιμάστορας δεν είχε το ρόλο του εξουσιαστή, αλλά του συντονιστή και βοηθού που έπρεπε να διαθέτει πολλές δεξιότητες, όπως ευρηματικότητα, φαντασία, οργάνωση, ευελιξία, τόλμη για να λειτουργεί αποτελεσματικά η ομάδα. 

Δε σμιλεύεται εύκολα η πέτρα. Φανταστείτε λοιπόν ότι όχι μόνο τη σμίλευαν αλλά και όταν δούλευαν, δούλευαν συνήθως ανά δύο, αντικριστά ο ένας προς τον άλλο και πελεκούσαν με τον ίδιο τρόπο την πέτρα. Ήξερε δηλαδή ο ένας πώς πελεκάει το ταίρι του, έτσι ώστε όταν οι πέτρες τους συναντιόνταν ταίριαζε απόλυτα η μια με την άλλη.. Κούμπωναν δηλαδή.

Κούμπωναν και οι ψυχές τους. Μπορούσαν να νιώσουν ο ένας τον άλλον . Δεν μπορούσαν όμως να κατανοήσουν τα πολιτικά δρώμενα που λάβαιναν χώρα χωρίς τη συμμετοχή τους. Αποκομμένοι από τις οικογένειες τους, το μόνο που επιθυμούσαν ήταν η επιστροφή στα σπίτια τους. 

Ο νόστος κυρίαρχο στοιχείο της ζωής τους. Ζούσαν την προσωπική τους οδύσσεια, ενώ γύρω τους συνέβαιναν μεγάλες πολιτικοκοινωνικές αλλαγές ερήμην τους και εις βάρος τους χωρίς τη δική τους συμμετοχή.

Από το 1949 χρονιά λήξης του εμφυλίου με όλο το κόστος που συνόδευσε τη λήξη αυτή και την Ελλάδα να τίθεται και επίσημα πλέον υπό την κηδεμονία των ξένων δυνάμεων που ο κομμουνισμός αποτελούσε για αυτές μεγάλη απειλή,ο σκηνοθέτης μας μεταφέρει πίσω στο 1899, δυο χρόνια μετά την έναρξη του ελληνοτουρκικού πόλεμου όπου επίσης κατέληξε στην ήττα για τη χώρα μας και την υποβολή της σε διεθνή οικονομικό έλεγχο. Ο σκηνοθέτης, παρακολουθεί την πορεία του μπουλουκιού. Δεν είναι τυχαίο κατά τη γνώμη μου το ιστορικό πλαίσιο που επιλέγει και που τοποθετεί τη δράση των ηρώων του. Σε μια Ελλάδα που δακρύζει, που και τα βουνά της δακρύζουν και που φυσικά και οι άνθρωποί της τελικά, παρά τις πέτρινες αντοχές τους δεν αντέχουν…δακρύζουν και αυτοί… 

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, ιστορική, κοινωνική, πολιτική και λαογραφική, η ταινία του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου. Από όποια οπτική και αν τη δεις θα υπάρχει σίγουρα ένα κομμάτι της που θα σε αγγίξει. Από τις ταινίες που νομίζω οφείλουμε να τις υποστηρίξουμε βλέποντας τες.

Σίγουρα θα μας ανταποδώσουν την υποστήριξή μας…

Τα δάκρυα του βουνού - Τετάρτη 4/3/2020 >>