Η Νύμφη του Νερού (Undine) | EDITORIAL

Ο ακριβοθώρητος έρωτας των παραμυθιών, η παραμυθένια διάσταση της αγάπης που μπορεί με τη δύναμή της να συνενώσει δύο ανθρώπους και να τους κάνει ένα , να ζει ο ένας μέσα από τον άλλο , να αναπνέει μέσα από τον άλλον, να αφουγκράζεται τους ήχους της καρδιάς του και να συντονίζει τους παλμούς της δικής του καρδιάς με τους παλμούς του συντρόφου του, να καταλαβαίνει μέσα από το βλέμμα την αλήθεια και το ψέμα του άλλου, αναβιώνει μέσα από τον μύθο της Ουντίνε . Της νύμφης του νερού που στον μύθο είναι η προδομένη γυναίκα του νερού. Σύμφωνα με αυτόν, ζει στον βυθό μιας λίμνης, και σκοτώνει τον άνδρα που τον αγάπησε και την αγάπησε σε έναν απέλπιδο έρωτα παίρνοντας την εκδίκησή της για την προδοσία του έρωτά της, αφού ο άντρας δεν τήρησε την απαράβατη συνθήκη της αγάπης τους και άφησε την Ουντίνε προκειμένου να παντρευτεί την πρώτη του αγάπη. Η Ουντίνε η νεράιδα του νερού στον μύθο πνίγει τον αγαπημένο της γιατί ως νεράιδα θέλει να τον κρατά για πάντα δέσμιο εγκλωβισμένο στο παρελθόν της δικής τους αγάπης του δικού τους έρωτα που είναι ένας και μοναδικός και δεν μπορεί να ξαναδημιουργηθεί σε καμία άλλη συνθήκη με κανένα άλλο πρόσωπο σε καμία άλλη εποχή. Είναι αυτός ο έρωτας των παραμυθιών όπου μέσα στον μύθο ο έρωτας βιώνεται ως μία υπαρξιακή κατάσταση που εκδηλώνεται μέσω ενεργειών επιλογής,απώθησης αλληλενέργειας, αποκλειστικότητας όπου ο χώρος και ο χρόνος δεν αποτελούν κανένα εμπόδιο στην εκδήλωση των ακραίων πράξεων της εκδήλωσης των αρχέγονων συναισθημάτων της αγάπης, της ζήλιας της εκδίκησης ως μιας έμφυτης τάσης του ανθρώπου να φέρει σε αρμονία τη διατάραξη της συμπαντικής ισορροπίας.

Η δική μας Ουντίνε στην ταινία του Κρίστιαν Πέτζολντ αναβιώνει αυτό τον μύθο προσδίδοντας του όμως νέα στοιχεία προσαρμόζοντάς τον στη σύγχρονη πραγματικότητα, σε μια προσπάθεια της να διατηρήσει και η ίδια αυτή την αρμονία που απειλείται πλέον από τις ενέργειες του σύγχρονου ανθρώπου. Η δική μας ηρωίδα ζει το παρόν στην πόλη του πρώην ανατολικού Βερολίνου δουλεύοντας ως ιστορικός πόλεων και κάνοντας ξεναγήσεις για τη Διεύθυνση Αστικής Ανάπτυξης της Γερουσίας. Σε αυτές τις ξεναγήσεις της η Ουντίνε παρουσιάζει στους επισκέπτες τις δύο διαφορετικές μακέτες της πόλης του πριν και του μετά. Τη μακέτα της πόλης πριν την πτώση του τείχους και τη μακέτα του σήμερα. Οπότε εμείς παρακολουθούμε μια σύγχρονη νεράιδα που ακροβατεί στην πόλη του χθες και του σήμερα. Και ως θεατές αναζητούμε τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα μιας πόλης που αλλιώς ξεκίνησε και αλλιώς κατέληξε. Στην πόλη που προέκυψε μετά την ενοποίηση μας ξεναγεί η Ουντίνε και κατά τη διάρκεια της ξενάγησης, ζει τον δικό της μύθο που τοποθετείται χωροχρονικά στη σύγχρονη πραγματικότητα αλλά που υποδηλώνει την απέλπιδη προσπάθειά της να φύγει από έναν κόσμο που η σύγχρονη δυτική αστυακή ανάπτυξη κατέστησε αφιλόξενο αφού η απροσωπία και τα δεινά αυτής είναι η απτή απόδειξη των καταστροφικών συνεπειών του βιομηχανικού πολιτισμού. Μια απροσωπία που αποτυπώνεται στις σύγχρονες μακέτες, όσο και ωραιοποιημένων να φαίνονται, που δηλώνεται επίσης με τη σύγχρονη άποψη της μοντέρνας αρχιτεκτονικής ότι ο σχεδιασμός ενός κτιρίου μπορεί να προκύψει από την καλύτερη δυνατή προσέγγιση της προβλεπόμενης χρήσης του. Η εμφάνιση αποτελεί συνεπακόλουθο της χρήσης. Και παρατηρούμε και την αντίφαση που παρατηρείται και σε αυτό που κτίρια όπως το ανάκτορο του Βερολίνου που είχε καταστραφεί,να ξαναχτίζεται πάλι με τη μορφή που του είχαν δώσει οι ηγεμόνες του 18ου αιώνα για να χρησιμέψει ως ένα σύγχρονο μουσείο. 

Είναι άραγε μια ένδειξη αποστροφής προς τη σύγχρονη πραγματικότητα των κλειστών αστικών πόλεων όπου ο δημόσιος χώρος και οι δημόσιες συναθροίσεις πλέον καταργούνται και μια έντονη διάθεση νοσταλγίας και επιστροφής στη ρομαντική φυγή από την πραγματικότητα μέσα από την αναβίωση μύθων όπου το ακραίο των συναισθημάτων και των ενεργειών που απορρέουν μέσα από αυτά αντισταθμίζει κατά κάποιο τρόπο τον φόβο της απροσωπίας που βιώνει σήμερα ο άνθρωπος και που με τη σειρά του ο φόβος αυτός ενθαρρύνει τις φαντασιώσεις του; Μπορεί... 

Μέσα από την έμπειρη σκηνοθετική και διεισδυτική ματιά του ο Κρίστιαν Πέτζολντ που προσωπικά τον λάτρεψα από «Το τραγούδι του Φοίνικα», κάμπτουμε τις όποιες αντιστάσεις μας στο μεταφυσικό και αφηνόμαστε στη μαγεία της ξενάγησής μας στον μύθο που ζωντανεύει τα συναισθήματα των ανθρώπων που οι μακέτες των σύγχρονων μεγαλουπόλεων κρατούν εγκλωβισμένα στα χρηστικά κτίρια -όπου όμως η χρήση αυτών βρίσκεται μακριά από την εκδήλωση ειλικρινών συγκινησιακών σχέσεων- όπου η φαντασίωση αποδεσμεύεται από τη σύγχρονη τάση που θέλει τη δομή των κινήτρων του κάθε ατόμου να είναι κοινή και να υπάγεται στην ίδια ενορμητική ζωή. 

Ο παραμυθένιος έρωτας που αποδίδεται εξαιρετικά από τους ήρωές μας Πάουλα Μπέερ και Φραντς Ρογκόφσκι, σηματοδοτεί μέσα μας έντονες συναισθηματικές καταστάσεις που καλώς η κακώς (μάλλον το δεύτερο) κρατάμε φοβικά εγκλωβισμένες μέσα μας φοβούμενοι την ανατροπή της κανονικότητάς μας που πάντα και διαχρονικά προβάλλει εμπόδια στο ολοκληρωτικό βίωμα μιας πλήρους απελευθερωτικής κατάστασης στην οποία μπορεί να οδηγήσει η συνύπαρξη και ολοκληρωτική συνένωση δυο ανθρώπων. Μίας κατάστασης που αποδεσμεύει το άτομο από τον χώρο και τον χρόνο και το κάνει να νικήσει την επερχόμενη φθορά που ξεκινά από τη στιγμή που γεννιέται και έρχεται από την πρώτη μέρα κιόλας της ζωής του αντιμέτωπο με την υπέρτατη υπαρξιακή του μοναξιά... 

Η ταινία απέσπασε τόσο την Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου όσο και το Ευρωπαϊκό Βραβείο για την ερμηνεία της Πάουλα Μπέερ.