"Ένα ταξίδι επιβίωσης. Ένα ταξίδι προς την ελευθερία." - Nomadland | EDITORIAL

"Είδα πολλά...Μια οικογένεια ελαφιών σε ποταμό στο Αϊντάχο, έναν αργυροπελεκάνο να πέφτει σχεδόν πάνω μου στο Κολοράντο, έναν βράχο με χιλιάδες χελιδονοφωλιές πάνω του και τα χελιδόνια να πετούν γύρω του και να καθρεφτίζονται στο νερό και εγώ να φαίνομαι σαν να πετώ μαζί τους. Ήταν εκπληκτικό! Η ζωή μου ήταν πλήρης. Αν πέθαινα εκείνη τη στιγμή δεν θα με ένοιαζε..."

Σε αυτά τα λόγια μιας μελλοθάνατης ηρωίδας του έργου (οι γιατροί της έχουν δώσει 7 μήνες ζωής) καλούμαστε να αναζητήσουμε τον πυρήνα της εσωτερικής διαδρομής  των ηρώων της ταινίας "Nomadland" αλλά και της δικής μας υπαρξιακής αναζήτησης.

Ένα ταξίδι επιβίωσης. Ένα ταξίδι προς την ελευθερία. Ένας δρόμος δύσβατος, ανηφορικός γεμάτος δυσκολίες. Μοναχικός με πολλά ρίσκα. Και με στιγμές μεγάλης αποφασιστικότητας. Στιγμές όπου πρέπει να επιλέξεις. Ή μάλλον να απαλλαχτείς από την ψευδαίσθηση των επιλογών που σου παρέχει μια χώρα σαν την Αμερική, τη "βασίλισσα" του καπιταλισμού των ψευδαισθήσεων και των μηδενικών, σχεδόν, επιλογών. Να απαλλαγείς, λοιπόν, από αυτές τις ψευδαισθήσεις και να έρθεις κοντά στις πραγματικές σου ανάγκες και κοντά στις βαθύτερες υπαρξιακές σου αγωνίες. Και εκεί να ανακαλύψεις...

Απώλειες, αποχωρισμοί, καταφρόνηση, εγκατάλειψη, τα κυρίαρχα θέματα της ταινίας. Και αναζήτηση τρόπων να τα αντέξεις όλα αυτά. Η κεντρική ηρωίδα, η Φερν, (μία εξαιρετική Φράνσις ΜακΝτόρμαντ) προσπαθεί να αντιμετωπίσει την απώλεια του πολυαγαπημένου της συζύγου, να απαλλαγεί από την επώδυνη ανάμνησή του και να απαγκιστρωθεί από οτιδήποτε υλικό τη συνδέει με εκείνον. Κρατώντας μόνο στιγμές που τις ξαναζεί μέσα από τις λιγοστές φωτογραφίες του αγαπημένου της. Η Φερν επιλέγει να ζήσει σαν νομάς, περιφερόμενη στις δυτικές και μεσοδυτικές Πολιτείες, μέσα στο παλιό βανάκι της. Κάνει διάφορες δουλειές για τα προς το ζην.  Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της συναντάει σύγχρονους νομάδες. Γιατί οι σύγχρονοι νομάδες, οι μεσήλικες που ζουν σε τροχόσπιτα και σε προσωρινές κοινότητες αναζητώντας έναν άλλον τρόπο ζωής μακριά από την Αμερική των πολυεθνικών και της απόλυτης παρακμής, της υπερβολικής αφθονίας αλλά ταυτόχρονα και της υπερβολικής εξαθλίωσης, είναι μια πραγματικότητα. Αποτελούν έναν κόσμο που προσπαθεί να περιορίσει τις ανάγκες του στο έπακρο και να στηρίξει την ύπαρξή του σε αυτό που στον έξω κόσμο χάνεται, καταστρέφεται. Στην επικοινωνία, στην αλληλοβοήθεια, στο ανταλλακτικό εμπόριο  στην επαφή με τον εαυτό τους και με τους άλλους. Η επαφή με τον έξω κόσμο, που η συντήρησή του οδηγεί στην αυτοκαταστροφή του, είναι αναπόφευκτη αλλά προσπαθούν και οι ίδιοι να την ελαχιστοποιήσουν. Όσο πιο πολύ απομακρύνονται από αυτήν, τόσο πιο πολύ φτάνουν κοντά στη ουσία της ύπαρξής τους. Κάποιοι τα καταφέρνουν, κάποιοι όχι. 

Και η κεντρική, μας ηρωίδα, η Φερν βρίσκεται μέσα στον κόσμο των νομάδων ανακαλύπτοντας και εκείνη ότι ο μόνος τρόπος για να διαφυλάξεις την ανθρώπινη υπόστασή σου είναι η εγκατάλειψη  όλων αυτών που σε κρατούν εγκλωβισμένο και σου στερούν ακόμα και τη δυνατότητα να ζήσεις την απώλεια. Η Φερν αναζητά μια στέγη, για να στεγάσει εκεί τον πραγματικό της εαυτό και όλους τους ανθρώπους που κουβαλά μέσα της, να στεγάσει όλες τις εμπειρίες που θέλει να αποκομίσει από το ταξίδι της στη ζωή. Αρέσκεται να λέει, και το επιβεβαιώνει με τη δράση της, ότι δεν είναι άστεγη, απλά δεν έχει σπίτι... Η στέγη της είναι το ταξίδι. Ένα ταξίδι απαλλαγμένο από βάρη και αποσκευές που σε εμποδίζουν να το απολαύσεις. Ένα ταξίδι που περιλαμβάνει τον εαυτό της, τους ανθρώπους που γνωρίζει σε αυτό και τη φύση που απλόχερα της χαρίζει τις ομορφιές της και κινητοποιεί τις εσωτερικές της δυνάμεις που την κάνουν όχι μόνο να αντέξει τις προσωπικές της απώλειες αλλά και να αντέξει την τραγικότητα της ίδιας της ανθρώπινης φύσης, της φθοράς του ανθρώπου που από τη στιγμή που γεννιέται ο χρόνος μετράει αντίστροφα για αυτόν. 

Η Φερν φεύγει...

Φεύγει, όχι για να ξεχάσει, αλλά για να θυμηθεί. Όχι για να αποχωριστεί, αλλά για να ενώσει και να ενωθεί. Όχι για να τα αφήσει όλα πίσω της, αλλά για να επανέλθει σε αυτά ανανεωμένη κάθε φορά με ακόμα πιο πλούσιες εμπειρίες και διευρυμένες οπτικές. Φεύγει για να ζήσει την πληρότητα των στιγμών. Φεύγει αποχαιρετώντας τη ζωή, αλλά γνωρίζοντας και διαπιστώνοντας μέσα από αυτό το φευγιό, ότι μέσα στο ανθρώπινο νομοτελειακό σύμπαν οι αποχωρισμοί δεν εμπεριέχουν τίποτα το οριστικό, αφού τελικά η πορεία σου προς την ελευθερία μέχρι την τελική σου απελευθέρωση από τη ζωή, δεν είναι ευθύγραμμη αλλά βασίζεται σε ομόκεντρους κύκλους, όπου κάθε φορά ξανασυναντάς και ξανασυναντιέσαι μέχρι να καταλήξεις στο κέντρο, τον πυρήνα της ύπαρξής σου. Και όταν φτάσεις εκεί, να επαναλάβεις τα λόγια της μελλοθάνατης..."Και τώρα αν πεθάνω, δεν με νοιάζει. Γιατί η ζωή μου ήταν πλήρης..."

Την Κλόε Ζάο την έχουμε γνωρίσει από την ταινία της "Καλπάζοντας με το όνειρο". Και εκεί οι ήρωες της ταινίας παίζουν δραματοποιημένες εκδοχές των εαυτών τους σε μια πραγματική ιστορία αναζήτησης της ταυτότητας στην Αμερική του σήμερα.

Η σκηνοθέτης καταφέρνει και σε εκείνη την ταινία και σε αυτή να αποσπάσει εξαιρετικές ερμηνείες από τους ηθοποιούς της, γιατί καταφέρνει να τους κάνει να υποκριθούν αυτό που είναι το πιο δύσκολο ίσως σε έναν ηθοποιό. Να αναδείξουν την απλότητα και τη φυσικότητα του ρόλου που υποδύονται. 

Στη χώρα των νομάδων λοιπόν… Μία ταινία που φτιάχτηκε όχι απλά για να παρουσιάσει διαδρομές αλλά για να ανοίξει διαδρομές . Έγκειται στην οπτική του καθενός μας να τις δει…

Η ταινία απέσπασε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας στην 93η Τελετή Απονομή των Όσκαρ καθώς και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.

Στην Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, δόθηκε το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου.