Ανάσα Ελευθερίας | "Ευχαριστώ" Όταν οι λέξεις αποκτούν τη σημασία που τους πρέπει.
Η Λάρα κάτοικος Ισλανδίας, ανύπαντρη μητέρα, πρώην τοξικομανής. Η Άντζα,
πρόσφυγας από τη Γουινέα Μπισσάου της Δυτικής Αφρικής , από τις πιο φτωχές
χώρες του κόσμου που τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε διαμετακομιστικό
κέντρο ναρκωτικών που προέρχονται από τη Λατινική Αμερική και έχουν προορισμό
την Ευρώπη. Η πρώτη ξένη στην ίδια της τη χώρα. Η δεύτερη, ξένη παντού. Η πρώτη
σε διαδικασία συνειδητοποίησης. Προσπαθεί να καταλάβει πού ανήκει και να
αυτοπροσδιοριστεί. Η θέση εξουσίας που κατέχει, δουλεύει στον έλεγχο
διαβατηρίων του αερολιμένα της χώρας της, της δίνει την ψευδαίσθηση ότι μπορεί
να διεκδικήσει κάτι καλύτερο στη ζωή της γι αυτήν και το παιδί της, βοηθώντας
στην πάταξη της παρανομίας.
Όταν λοιπόν ανακαλύπτει ότι η Άντζα προσπαθεί να
περάσει παράνομα μέσα από τη χώρα της την καταδίδει, κάνοντας τη ζωή της Άντζας
ακόμα πιο δύσκολη. Και εκεί, είναι που έρχεται η συνειδητοποίηση. Ποιος τελικά
παρανομεί; Η Άντζα; Που διεκδικεί τα αυτονόητα για τον εαυτό της, όπως και κάθε
πρόσφυγας; Ή το απρόσωπο σκληρό κράτος που εφαρμόζει το νόμο ανεξέλεγκτα χωρίς
να λάβει υπόψη του τις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου, που αυτές θα έπρεπε να
είναι το κύριο μέλημα του; Να στέκεται δηλαδή δίπλα στον άνθρωπο και όχι
απέναντι. Και αυτά όλα είναι γνωστά.
Αυτό που εμένα όμως προσωπικά με συγκινεί
κάθε φορά και εναποθέτω τις ελπίδες μου σε αυτό, είναι οι ανθρώπινες
υπερβάσεις. Είναι οι άνθρωποι που παρατηρούν προσεκτικά τα τεκταινόμενα, που
συνειδητοποιούν ότι αποτελούν και αυτοί μέρος του προβλήματος, που μέσα από
αυτή τη διαδικασία αντιλαμβάνονται τελικά, ότι μπορούν με τη δική τους συμβολή,
ακόμα και μέσα από τα λάθη τους που πίστεψαν σε ένα σύστημα και αφέθηκαν να
γίνουν υποχείριά του, ότι μπορούν με έναν τρόπο να επανορθώσουν και να κάνουν
αυτό που το σύστημα, η εξουσία αρνείται. Να σταθούν δίπλα στον άνθρωπο. H Λάρα
λοιπόν, εκμεταλλεύεται την εξουσία που της παρέχεται, για να βοηθήσει τον
συνάνθρωπό της. Και δε φτάνει αγόγγυστα σ’ αυτήν την απόφασή της. Έχει
καταλάβει, ότι το παιχνίδι με την εξουσία παίζεται σωστά , όταν στην
πραγματικότητα αποποιηθείς εσύ ο ίδιος κάθε μορφή εξουσίας.
Όταν καταλάβεις ότι
αυτό που σου δίνει δύναμη δεν είναι η θέση αλλά η ανθρωπιά του άλλου και η
ικανότητά σου να βλέπεις στην ψυχή του και να παραδέχεσαι ότι αν και κοινωνικά
βρίσκεται σε υποδεέστερη θέση από εσένα, έχει πιο πολλή δύναμη και μπορεί
πράγματι να σε βοηθήσει. Είναι η παραδοχή της δικής σου αδυναμίας που κανένας
δοτός ρόλος δεν την μετατρέπει σε δύναμη. Και είναι που αφήνεις τον άλλον να σε
βοηθήσει να ορθοποδήσεις. Και στη συνέχεια πατώντας γερά στα πόδια σου , τότε
ανταποδίδεις.
Όταν λοιπόν στην τελευταία σκηνή της ταινίας οι δύο γυναίκες ανταλλάσσουν μεταξύ
τους το «ευχαριστώ» στην πραγματικότητα ευχαριστούν για τη βοήθεια που έδωσε η
μία στην άλλη, να αντισταθούν, να πάνε κόντρα σε ένα μηχανισμό που τις ήθελε
υποχείριά του.
Από τη μεριά μου, εγώ ευχαριστώ για άλλη μια φορά, την έβδομη τέχνη που ανοίγει
διάπλατα τα παράθυρά της, στην ευαισθητοποίηση, στην αφύπνιση στην ολοκληρωμένη
αντίληψη μιας πραγματικότητας που σκόπιμα το σύστημα προσπαθεί να θολώσει και
να μας κάνει να χαθούμε σ’ αυτήν.
---------------------------------
Καλλίτσα Βλάχου
Μέλος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πετρούπολης. Είναι εκπαιδευτικός. Τον ελεύθερο χρόνο της ,διαβάζει, βλέπει ταινίες, και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τον υπόλοιπο ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της , απλά προσπαθεί να διατηρεί την ψυχραιμία της…